Mikrobiom jelitowy to specyficzna grupa drobnoustrojów znajdująca się w określonym środowisku (w tym wypadku – w ludzkim jelicie) – złożona z ponad 100 bilionów mikroorganizmów. Na formę mikrobiomu składa się szereg czynników – między innymi genotyp, dieta, ewentualne antybiotykoterapie. Tak zwana „mikrobiota jelitowa” odpowiada za wiele istotnych w organizmie funkcji – na przykład za wzmocnienie integralności jelita czy absorpcję jonów magnezu. Co więcej, wykazuje działanie przeciwzapalne (jest cennym źródłem kwasu masłowego) oraz wspiera układ odpornościowy. Aby zadbać o swój mikrobiom – warto zwrócić uwagę na szereg produktów spożywczych, takich jak kiszonki (kiszona kapusta, buraki, a nawet kiszone owoce!) oraz na ekologiczne jogurty i kefiry.

Jak dbać o mikrobiom jelitowy?

- Dieta w trosce o mikrobiom jelitowy powinna obfitować w probiotyki, czyli wyselekcjonowane kultury bakterii lub drożdży – mówi Sandra Kania, dietetyk – Zdrowe probiotyki możemy przyjmować w formie żywności lub suplementu diety. Co ważne, decydując się na suplementację probiotyków – warto zacząć od tak zwanego „startera”, czyli podstawowej dawki szczepów bakterii, odpowiedniej dla osób, które wcześniej nie przyjmowały probiotyków w formie kapsułek powlekanych. Wraz z upływem czasu warto jednak przechodzić na większe ich dawki, przyzwyczajając organizm do kolejnych ilości. 

Jak się okazuje – nie tylko zdrowa, bogata w kiszonki dieta wpływa na mikrobiom jelitowy. Równie ważną rolę odgrywa tu aktywność fizyczna, a konkretnie – czas jej trwania.

- Sportowcy są często szczupli, przestrzegają ścisłej diety i harmonogramów treningowych – mówi doktorant kinezjologii, specjalizujący się w żywieniu, metabolizmie i genetyce Shrushti Shah z University of Calgary w Kanadzie.

Aby zbadać, w jaki sposób ćwiczenia kształtują mikroflorę jelitową u osób niebędących sportowcami - w badaniu autorstwa Shah oceniono informacje na temat rodzaju, czasu i intensywności ćwiczeń w odniesieniu do mikrobiomów w dużej kohorcie dorosłych w średnim wieku. Zebrano również informacje na temat masy ciała, diety i siły chwytu dłoni.

Badanie wykazało, że aktywność fizyczna o umiarkowanym czasie trwania - ponad 150 minut tygodniowo - zwiększyła nie tylko bogactwo, ale również różnorodność mikrobiomów jelitowych w porównaniu z uczestnikami badania, którzy ćwiczyli mniej. Co więcej, zmiany w mikrobiomie nie były takie same między różnymi grupami osób – najkorzystniejsze z nich zaobserwowano u osób o normalnej masie ciała w porównaniu z osobami z nadwagą.

Według badacza dr Chunlong Mu, doktora habilitowanego w dziedzinie kinezjologii, dzieje się tak dlatego, że "nadwaga wywiera własny wpływ na mikrobiom jelitowy niezależnie od ćwiczeń”. Co to oznacza w praktyce? Fakt, że – w tym przypadki – złe nawyki żywieniowe przewyższają niektóre korzystne wpływy ćwiczeń na drobnoustroje jelitowe.

Badanie mikrobiomu jelit – na czym polega?

Badanie mikrobiomu jelit można wykonać w klinikach prywatnych – chociaż nie należy do najtańszych, warto się na nie zdecydować (szczególnie wtedy, kiedy podejrzewamy, że z formą naszych jelit może być coś nie tak). Profesjonalne badanie oceni ogólną bioróżnorodność oraz wskaże enterotyp charakteryzujący środowisko bakteryjne, a prowadzący je lekarz ustali plan podstawowych działań w celu ewentualnej odbudowy mikrobiomu. Wykonuje się je na podstawie kału, co daje możliwość ewentualnej identyfikacji bakterii chorobotwórczych. Choć wielu z nas stosowało w swoim życiu antybiotyki - nie wszyscy wiedzą, że nawet krótkotrwała terapia lekami tego typu pozostawia prawdziwe spustoszenie w mikrobiomie, którego dojście do formy sprzed leczenia może zająć do kilku miesięcy.

- O kłopotach z jelitami organizm zaalarmuje nas poprzez ból brzucha, wzdęcia, zaparcia, biegunki i zaburzenia rytmu wypróżnień – mówi Sandra – Łącząc umiarkowaną aktywność fizyczną z przemyślaną dietą bogatą w jogurty, kefiry, kiszone warzywa i owoce, z całą pewnością możemy wesprzeć nasze jelita w naturalnej odbudowie cennego dla zdrowia mikrobiomu.

Źródła:
University of Calgary, Kanada
https://www.sciencedaily.com/releases/2023/03/230322190900.htm