Czy wiesz, że rocznie na całym świecie produkuje się ponad 115 milionów ton bananów? To jedne z najważniejszych owoców eksportowych, a ich handel na światową skalę jest wart miliardy dolarów rocznie! W niektórych krajach to właśnie zdrowe banany stanowią podstawowy produkt spożywczy - mogą być smażone, pieczone lub gotowane, a także służyć jako zamiennik ziemniaków czy ryżu. Bogate w potas, witaminę B6 oraz witaminę C, są świetnym składnikiem potraw dla osób aktywnych fizycznie i dbających o zdrową dietę. Co ciekawe, banany wywodzą się z regionu Azji Południowo-Wschodniej, prawdopodobnie z obszarów dzisiejszej Malezji, Indonezji, Filipin i Nowej Gwinei. Do dziś rosną tam dzikie odmiany bananów, które posiadają więcej pestek niż dzisiejsze wersje - a tym samym nie nadają się do spożycia (w przeciwieństwie do tych, które dobrze znamy).
 

Banany – jaka jest ich historia?

 
Już około 8000 lat temu zaczęto uprawiać banany - najpierw odmiany mniej pestkowe, a dzięki krzyżowaniu różnych gatunków, także te jadalne. Nie wszyscy wiedzą, że to właśnie banany były również wczesnym towarem handlowym - około 1000 roku przed naszą erą, przez kontakt z podróżnikami i kupcami, dotarły na subkontynent indyjski. Następnie zostały rozprzestrzenione do wschodniej Afryki przez arabskich kupców, gdzie stały się ważnym elementem diety wielu osób. Chociaż banany były znane w świecie arabskim i afrykańskim, do Europy trafiły stosunkowo późno. Pierwsze wzmianki o bananach w Europie pojawiają się w średniowieczu - głównie dzięki hiszpańskim i portugalskim podróżnikom, którzy zetknęli się z tym owocem w czasie swoich wypraw do Afryki i Azji. W XIX wieku banany zaczęły być eksportowane na masową skalę, zwłaszcza do Stanów Zjednoczonych i Europy. W niektórych krajach Ameryki Środkowej - takich jak Honduras i Gwatemala - banany były tak ważnym towarem wykazywały tak ogromny wpływ na politykę oraz gospodarkę tych krajów (skąd powstał termin „republika bananowa”, opisujący państwa uzależnione od eksportu jednego produktu, często zarządzane przez zagraniczne korporacje).

zdrowe suszone banany
 

Banany - jakie witaminy zawierają?

 
Banany to jednak nie tylko niezwykle bogata historia, ale również liczne składniki odżywcze. Średniej wielkości banan waży około 118 gramów i zawiera około 105 kalorii. To świetne źródło węglowodanów - szczególnie cukrów prostych (glukozy, fruktozy, sacharozy), które sprawnie dostarczają energii. Średni banan zawiera około 27 gramów węglowodanów, z czego około 14 gramów to cukry, a 3 gramy – błonnik, którego zawartość jest istotna dla prawidłowego funkcjonowania układu trawiennego oraz może pomóc w regulacji poziomu cukru we krwi. Co istotne, jeden banan dostarcza około 10% zalecanego dziennego spożycia witaminy C – tak ważnej dla wsparcia pracy układu odpornościowego. Banany są też bogate w witaminę B6 – która wspiera metabolizm białek i produkcję neuroprzekaźników - dostarczając około 20-25% jej dziennego zapotrzebowania. W bananach znajdziemy także niewielkie ilości kwasu foliowego – sprzyjającemu zdrowiu krwi i wzrostowi komórek. Banany uznawane są za jedno z najlepszych źródeł potasu, który jest niezbędny dla funkcjonowania mięśni i serca oraz utrzymania równowagi elektrolitowej. Średni banan zawiera około 400-450 miligramów tego cennego pierwiastka, co stanowi około 10% dziennego zapotrzebowania. Dostarczają także około 32 miligramów magnezu (8% dziennego zapotrzebowania), który wspiera zdrowie mięśni i nerwów oraz pozytywnie wpływa na metabolizm energetyczny. Mówiąc o bananach, nie można zapominać o opóźniających procesy starzenia antyoksydantach – takich jak katechiny - pomagających neutralizować wolne rodniki, chroniących przed chorobami serca i innymi schorzeniami przewlekłymi.

banany świeże biografia
 

Banany – na słodko i na słono!

 
Banany, dzięki swojej wszechstronności, świetnie sprawdzają się zarówno w przepisach na słodko, jak i na wytrawnie. Standardowe ich zastosowanie to między innymi chlebek bananowy - popularny w USA - który stanowi sprawdzony sposób na zużycie dojrzałych już bananów. Wiele osób decyduje się też na wykorzystanie banana do produkcji domowych lodów – w tym celu wystarczy dojrzały, pokrojony na kawałki owoc zamrozić. Po zamrożeniu, blendujemy banana do uzyskania jednolitej masy, a do tak przygotowanych lodów dodajemy masło orzechowe lub kakao. Tego rodzaju przekąska bez wątpienia może zaskoczyć nas stosunkiem łatwości wykonania do smaku finalnego produktu! Banany są też ciekawym dodatkiem do wytrawnego curry, w którym słodki smak owoców świetnie kontrastuje z pikantnymi przyprawami tradycyjnej indyjskiej kuchni. Nieco bardziej kontrowersyjnym użyciem banana może okazać się przygotowanie kanapki z masłem orzechowym i smażonym bekonem. To połączenie smaków i tekstur - wbrew pozorom - posiada wielu zwolenników, a największym jej wielbicielem był nikt inny, jak… sam Elvis Presley! Ciekawym sposobem na wdrożenie bananów w swoją codzienną, zdrową dietę może się okazać też użycie ich w formie dodatku do pochodzącej ze Szwecji „pizzy africana”. Z pewnością jest to danie, które przyprawi niejednego miłośnika włoskiej kuchni o zawrót głowy - warto jednak spróbować tego nietuzinkowego połączenia, aby poznać smak tradycyjnej włoskiej pizzy z szynką z bananem i… przyprawą curry! Chociaż jest to z całą pewnością niestandardowy smak – jak najbardziej warto się na niego skusić!
 
Jak się okazuje, banany - oprócz bogactwa cennych składników odżywczych - mogą zaoferować nam cały przekrój możliwości smakowych, z których każdy znajdzie coś dla siebie. Wybierając owoce do swojego codziennego menu, zwróćmy uwagę na to, czy pochodzą z certyfikowanych, ekologicznych upraw – które mogą realnie wpływać na ich smak, tak ważny dla wielu z nas!